Hemoroidin Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Hemoroid, genellikle gebelik, fazla kilo veya bağırsak hareketleri sırasında zorlanma nedeniyle artan basınçtan kaynaklanır. Orta yaşta hemoroid sıklıkla devam eden bir şikâyet haline gelebilir. 50 yaşına gelindiğinde, nüfusun yaklaşık yarısı rektal ağrı, kaşıntı, kanama ve muhtemelen prolapsusu (anal kanaldan dışarı çıkan hemoroidler) içeren bir veya daha fazla klasik semptom görülebilir. Hemoroidler sağlık açısından nadiren ciddi bir tehlike oluştursa da tekrarlayan ve ağrılı bir sürece yol açabilir. 

Hemoroid nedir?

Hemoroid, anüs ve rektum bölgesinde bulunan damarların şişmesi ve iltihaplanması sonucu oluşan bir durumdur. Halk arasında "basur" olarak bilinen bu durum, bacaklardaki varis damarları gibi, damarların şişip genişlemesi durumunda ortaya çıkar.
İki tür hemoroid vardır. Bunlardan ilki olan iç hemoroidler, rektumun içindeki damarlardan kaynaklanırken, dış hemoroidler anüs çevresindeki damarlardan kaynaklanır. Dış hemoroidler üzerlerindeki cilt tahriş olduğu için en rahatsız edici olan hemoroid türü de bu türdür. Eğer bir dış hemoroidin içinde kan pıhtısı oluşursa, ağrı ani ve şiddetli olabilir. Anüs çevresinde bir şişlik hissedebilir veya görebilirsiniz. Pıhtı genellikle kendi başına çözülür, ancak bu süreçte geride kalan deri, kaşıntıya neden olabilir veya tahriş edebilir.
İç hemoroidler, kanamaya neden olsalar bile ağrısızdır. Örneğin, tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan görebilirsiniz.  İç hemoroidler ayrıca anüs sarkması yaşayabilir, bu da çeşitli potansiyel sorunlara neden olabilir.

Hemoroid teşhisi nasıl konulur? 

Hemoroid genellikle basit bir tıbbi öykü ve fiziksel muayene ile teşhis edilebilir. Dış hemoroidler, özellikle kan pıhtısı oluşmuşsa, genellikle belirgindir. Doktorunuz dışkıda kan olup olmadığını kontrol etmek için dijital rektal muayene yapabilir. Ayrıca anal kanalı, rektuma yerleştirilen kısa bir plastik tüp olan anoskop (küçük, sert, boru şeklinde bir alet) ile de muayene edebilir. Rektal kanama veya dışkıda mikroskobik kan olduğuna dair kanıt varsa, özellikle 45 yaşın üzerindeki kişilerde kolorektal polipler veya kanser gibi diğer kanama nedenlerini ekarte etmek için esnek sigmoidoskopi veya kolonoskopi yapılabilir. Hemoroidin tedavisinde dikkat edilmesi gerekenlere birlikte göz atalım:

Liften zengin bir diyet olmazsa olmaz!

Beslenmenize lifli besinlerden ekleyin. Yeterli sıvı ile birlikte lif, dışkıyı yumuşatır ve dışkı kanalından daha kolay geçmesini sağlayarak hemoroid üzerindeki baskıyı azaltır. Yüksek lifli gıdalar arasında brokoli, fasulye, buğday ve yulaf kepeği, tam tahıllı gıdalar ve taze meyveler bulunur. Lif takviyeleri hemoroidal kanama, iltihaplanma ve genişlemeyi azaltmaya yardımcı olur. Bazı insanlar lif miktarını artırmanın şişkinliğe veya gaza neden olduğunu düşünmektedir. Beslenmenize lifli gıdaları yavaş yavaş ekleyin. Günde 25-30 gram lif alımınızı arttırırken aynı zamanda sıvı alımınızı da artırmayı ihmal etmeyin. 

Egzersizi yaşam şekliniz haline getirin.

Günde 20-30 dakika tempolu yürüyüş gibi orta düzeyde aerobik egzersiz, bağırsak fonksiyonlarının uyarılmasına yardımcı olabilir. Hareketsiz bir yaşam tarzı hemoroid şikayetlerini tetikleyebilir.

Sıcak suya oturma banyosu yapın.

Ilık suya günde 2-3 kez 20 dakika oturmak makat bölgesindeki şişlik ve ağrıyı azaltır. Kaşıntı, tahriş ve sfinkter kası spazmlarını hafifletebilir. Daha sonra anal bölgeyi nazikçe kurulamaya özen gösterin; sertçe ovmayın veya silmeyin. Daha sonrasında bölgenin kuru kalmasına dikkat edin.

Sert yüzeylere oturmamaya dikkat gösterin. 

Sert bir yüzey yerine bir minder üzerinde oturmak mevcut hemoroidlerin şişmesini azaltmaya yardımcı olur ve yenilerinin oluşmasını önler.

Pıhtı oluştuğu durumda tedavi geciktirmeyin. 

Bir dış hemoroid kan pıhtısı oluşturduğunda, ağrı dayanılmaz olabilir. Ağrı tolere edilebiliyorsa ve pıhtı iki günden uzun süredir mevcutsa, kendiliğinden geçmesini beklerken semptomlar için evde tedavi yöntemlerini uygulamaya ve dikkat etmeye özen gösterin. Pıhtı daha yeni ise, hemoroid cerrahi olarak çıkarılabilir veya pıhtı bir cerrah tarafından gerçekleştirilen bir operasyon ile damardan çekilebilir. 

Kaynak:
Harvard Health Publishing, 2021. Hemorrhoids and what to do about them. Erişim: https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them#:~:text=Along%20with%20adequate%20fluid%2C%20fiber,bleeding%2C%20inflammation%2C%20and%20enlargement.