Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yunus Erdem, Türkiye’de yetişkinler ortalama ne kadar tuz tüketiyor, diğer gelişmiş ülkelerle kıyasladığımızda tuz tüketimi açısından Türkiye’nin durumu, tuz tüketimine katkı veren yiyecekler, fazla tuz tüketiminin azaltılması konularına değiniyor.

Prof.Dr. Yunus Erdem
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı Nefroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi

Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışmalarını (SALTurk1, SALTurk2) yürüttünüz. Türkiye’de yetişkinler ortalama ne kadar tuz tüketiyor?

Ülkemizdeki günlük tuz tüketimi 2012'de yaptığımız çalışmaya göre 16 gramlar seviyesinde. Bu 2008'de yaptığımız çalışmaya göre bir miktar da olsa bir azalma göstermekle beraber hala yüksek sınırlarda diyebiliriz.

Diğer gelişmiş ülkelerle kıyasladığımızda ortalama tuz tüketimi açısından neredeyiz?

Gelişmiş toplumlarla kıyaslamamızın nedeni onlardaki sağlık standartlarının daha üst olması ve bizden daha uzun yaşamaları. Dolayısıyla onlara bakıyoruz. Onlara baktığımız zaman da özellikle Kuzey Avrupa ülkelerinde 9 gramlar civarında görüyoruz. Amerika Birleşik Devletleri'nde 10-11 gram gibi değerler var. Dolayısıyla bizden çok daha az tuz tüketiyorlar ve daha uzun yaşıyorlar.

Sağlık otoritelerinin veya referans kurumların tuz alımı için önerdiği bir sınır var mıdır?

Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği sınırı biz de kabul ediyoruz. 5-6 gramlık bir tuz tüketiminin bir erişkin için yeterli ve gerek olduğunu düşünüyoruz.

SALTurk Araştırması’na göre ülkemizde tuz tüketimine katkı veren yiyecekleri sıralayacak olursak neleri söyleyebiliriz?

En önemli katkı veren nokta yemeklerde pişerken eklenen tuz ülkemizde. Tabii özellikle dışarıdan yemek tüketenler için bu böyle olmayabilir ama büyük çoğunluğumuz evde pişirilen yemekleri tükettiğimiz için en büyük bölümü buradan alıyoruz. Yanı sıra özellikle kahvaltılıklar, peyniri zeytin gibi ya da turşu gibi diğer tuzlu besinlerden alıyoruz. Bir önemli nokta da üçte bir oranında ekmekten alıyoruz. Yaklaşık bir gramlık da sofrada tuzluktan eklediğimiz tuzdan geliyor. Bir ekmekte yaklaşık 5 gram civarında tuz olduğunu düşünüyoruz, biliyoruz. İki ekmek tüketiyorsak sadece 10 gramı ekmekten aldığımızı söyleyebiliriz. Onun için herkes bireysel olarak nereden tuz aldığını belirleyebilir.

Fazla tuz tüketiminin azaltılması konusunda hangi önerilerde bulunursunuz?

Yemekteki tuzu tamamen sıfırlayalım. Turşu, peynir gibi yiyecekleri mümkün olduğu kadar sınırlayalım veya mümkün olabiliyorsa ekmek tüketimine de dikkat edelim.